Wanneer een probleem ontstaat, zijn er meerdere manieren om dit het hoofd te bieden. Een van die manieren is de koe bij de horens vatten. Of dit vervolgens succesvol is, hangt af van een aantal factoren, waaronder de definitie van succes valt. Hoe dan ook, betekent niets doen vaak dat iets of iemand sowieso verliest. Dat de dreiging te verliezen geldt voor de olifant, is in de meeste kringen al enige jaren bekend. Verschillende initiatieven zijn genomen met als resultaat dat de olifant nog steeds door Afrika zwerft, zij het op andere manieren dan in zijn hoogtijdagen.

Vroeger leefden deze dieren op een oppervlakte van circa zeven miljoen vierkante kilometer. Binnen dit gigantische gebied, konden zij zonder enige restricties vreedzaam leven. Tegenwoordig is hun leefgebied ingeperkt tot de nationale parken en reservaten; een aanzienlijk verschil dus.

De oorzaak ligt enkel en alleen bij de mens. Alhoewel onder het mom van veiligheid de overgebleven olifantenpopulatie naar deze gebieden verplaatst is, betekent dit niet dat de situatie daarmee verbeterd is. Wellicht wordt nu inderdaad veiligheid geboden als er gekeken wordt naar het immer groter worden conflict tussen mens en dier. Bij conflict moet dan worden gedacht aan de uitbreiding van de menselijke bevolking aan de ene kant tot aan stroperij aan de andere kant. De natuurlijke behoefte en vrije wil van de olifant is bij de relocatie echter buiten beschouwing gelaten.

Recentelijk is in een aantal zuidelijk gelegen landen in Afrika via satellietbeelden het gedrag van een kleine driehonderd olifanten geobserveerd. Bij dit onderzoek lag de nadruk vooral op beperkingen en stimuli in de mobiliteit. De biologen die de beelden analyseren, zijn hiermee gestart omdat volgens hen de beperking van de vrije wil in strijd is met de voorwaarden van bescherming van diersoorten. Voorts druist dit ook tegen het ‘Global Deal for Nature’ in, wat een verzameling van voorwaarden en afspraken is om ervoor te zorgen dat er routes zijn tussen de beschermde gebieden, zodat de dieren zich binnen die gebieden van de ene naar de andere plek kunnen verplaatsen. Een voordeel hiervan is dat dit kansen biedt dat dierenpopulaties, in dit geval die van de olifant, in aantal zullen toenemen. En daarmee wordt meteen de vinger op de zere plek gelegd. Nu de olifanten in principe veilig lijken, doordat er minder conflicten in dorpen plaatsvinden en het stropers moeilijker gemaakt is, zorgt de beperking van leefgebied ervoor dat ze nog steeds niet in staat worden gesteld hun aantallen op een effectieve manier te vergroten.

Niet alleen kan er geen kruisbestuiving ontstaan tussen verschillende kuddes, het concept zoals dit nu wordt gehandhaafd, heeft ook een negatief effect op de vegetatie. Dusdanig negatief, dat in tijden van droogte er hogere sterfte heerst onder jonge dieren dan het geval zou zijn als zij zich niet in een reservaat of park zouden ophouden.

Om ervoor te zorgen dat deze verbindingswegen er komen, moet het landschap tussen de parken worden heringericht. Nu zou een oversteek bijvoorbeeld niet alleen door hekken, maar ook door wegen worden verhinderd. Bovendien is van de satellietbeelden af te lezen dat de olifant een voorkeur heeft voor gebieden waar zich weinig mensen ophouden. Allereerst moet dus in kaart worden gebracht welke gebieden überhaupt geschikt zijn om te in te richten als olifantenoversteek.

Vervolgens is de haalbaarheid grotendeels afhankelijk van de welwillendheid van de lokale bevolking waarbij de bereidheid van de lokale overheden om te handelen cruciaal is. Vervolgens moeten zij ook over middelen beschikken waarmee ze de bevolking kunnen helpen om zich elders te vestigen. Daarna pas komen zaken zoals landschap en leefomgeving aan de beurt.

De resultaten van dit onderzoek zijn een mooie, eerste stap naar een betere manier om olifanten te beschermen. Door deze toevoeging krijgen olifanten, in theorie, de mogelijkheid terug om te grazen zoals dat van nature bedoeld is. Daardoor worden de overlevingskansen van vooral jonge dieren in de parken en reservaten alleen maar groter in tijden van droogte. Omdat zij niet langer afhankelijk zijn van vegetatie op een plek, maar ervoor kunnen kiezen hun horizon te verbreden. Bovendien stimuleert de mogelijkheid andere olifanten te ontmoeten de voortplanting.

Wanneer de volgende stap genomen wordt en de verschillende parken met elkaar worden verbonden, dat is echter nog even een vraag.